Responsive Ad Slot

SÖYLEŞİLER

Söyleşi

46 Yıllık Hayal Gerçek Oldu

Uluslararası ölçekte, yeni ve modern yüzüyle açılışı bugünlerde yapılan 46 Yıllık Hayal; Tokat Havalimanı'nın bilinmeyen trajikomik hikayesi...
Tokattan.net | 46 Yıllık Hayal Gerçek Oldu
T
okat Havalimanı projesi; 1976 yılına kadar süren bürokrasi mücadelesiyle başladı, dönemin Tokat Milletvekili Ali Şevki EREK’in yoğun talebi ile gündeme geldi ve 1980 darbesiyle rafa kalktı. 1987'de dönemin Tokat Valisi Recep YAZICIOĞLU'nun gayretleriyle 1700 metrelik tamamlanan pist inşaatı ile fiili, hukuki ve mali sebeplerden dolayı bir türlü tamamlanamayan ve bir işçi tarafından korunan ölü bir yatırım haline geldi. 1995 açılan Havalimanı, 2001 krizinde tasarruf tedbirleri nedeniyle kapatıldı, 2006 yılında tekrar açıldı. 2017 yılında tekrar kapanan Tokat Havalima'nın yeniden yapılması için başlanılan çalışmalara hızlandırıldı.

1976'dan 2022'ye belgeler ışığında dönemin tanıklarının mütevazı beyanları ile 46 Yıllık Hayal; Tokat Havalimanı'nın bilinmeyen trajikomik hikayesi...

Geçmişten Günümüze Tokat Havalimanı
Tokat Havalimanı'nın hikayesi 1976 yılında kadar süren bürokrasi mücadelesinin ardından başladı. Süleyman DEMİREL’in başbakanlığındaki 4.'üncü Demirel, 1. Milliyetçi Cephe (AP, MSP, CGP, MHP) Hükumeti (31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977) vardı, iktidarda ve o dönem Tokat’tan Milletvekili olarak meclise giren Ali Şevki EREK, Gençlik ve Spor Bakanı idi.

Hava ulaşımın yurt sathına yayılması için Fee Der-Lines (Kısa menzilli iç hatlar ve besleyici havayolu şebekesi) projesi gündeme gelince T.B.M.M. ‘deki Tokat kamuoyunun temsilcisi Ali Şevki EREK, dönemin Eski Ulaştırma Bakanı Nahit MENTEŞE’ye Tokat’a Havalimanı yapılması için gelen iletti. Bakan MENTEŞE yoğun talep karşısında ilgili bürokratlardan Tokat'a havalimanı için bir rapor hazırlanmasını istedi ve 2 Ağustos 1976 tarih ve 307 sayılı raporun sonucu dönemin Gençlik ve Spor Bakanı Ali Şevki EREK’e iletti.

Ali Şevki EREK’e ileten raporda özetle şu ifadeler yer alıyordu;
Ankara-Samsun-Çorum-Amasya-Tokat hattında haftada karşılıklı 10 seferi gerektiren 14000 kişilik havayolu yolcusu potansiyelinin bulunduğu, DLH ve DHMİ Genel Müdürlük uzmanlarından kurulu bir heyet tarafından mahalli meydan yeri seçiminde Tokat - Turhal yolu 30. km'de Ovayurt mevkiinde bir sahanın havalimanı inşaatına elverişli olduğu ve belli aşamalardan sonra Fee Der-Lines projesinin tatbikatı ile Tokat ilinin de hava ulaşım hizmetlerinden yararlanmasının mümkün olacağı tespit edildi.
Hazırlanan uygundur raporuna rağmen 1977 milletvekili seçimleri, hükumet değişiklikleri (Haziran 1977, Ocak 1978, Kasım 1979) ve akabinde 1980 darbesiyle birlikte Tokat Havalimanı projesi rafa kalktı.

Tokat ve Tokatlı, Tokat'a havalimanı projesinden asla vazgeçmedi, dönemin Tokat Valisi Recep YAZICIOĞLU'nun girişimi ve il genel meclisinden 31.07.1987 ve 23 sayı ile alınan bir kararla konu yeniden gündeme getirildi. Uygun görülen bugünkü arazi önce Türk Hava Kurumu'na 49 yıllığına tahsis edildi ve irtifak hakkı kondu.

Turgut ÖZAL başbakanlığındaki 46.'ncı Hükumetin 1987-1988 dönemi programında yer alan ulusal ulaşım ağı projesine dahil edildi. ÖZAL hükumetinin 1988-1990 tarihlerindeki Ulaştırma Bakanları Ekrem PAKDEMİRLİ ve Cengiz TUNCER döneminde Ulaştırma Bakanlığı tahsisat takviyesi ve özel idarenin imkanlarıyla 1700 metrelik pist inşaatı tamamlandı. Pist inşaatından sonra Tokat Havalimanın eksiklerinin giderilmesi için sayısız yazışmalara konu oldu. “…alın sizin olsun…” mealindeki yazışmalardan bir sonuca ulaşılamadı. Ulaştırma Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Hava Kurumu meydanı tamamlamak ve açmak konusunda kendilerini geri çekerek Tokat Valiliğini yalnız bıraktı. Ve 1992 yılı başında tamamlanamayan, fiili, hukuki, mali sebeplerden dolayı işletmeye açılması söz konusu olmayan ve özel idareden görevlendirilen bir işçi tarafından korunan ölü bir yatırım haline geldi.

1991 yılında Tokat Milletvekili seçilen ve Tansu ÇİLLER hükümeti döneminde 27 Kasım 1993’te önce Gümrüklerden, sonra 20 Aralık 1994’te Türk Hava Yolları’nın bağlı olduğu Özelleştirmeden sorumlu devlet bakanlığına görevine getirilen Ali Şevki EREK, THY’den Tokat Havalimanı için tam ve yetkili olarak detay bir ön rapor hazırlattı. Dönemin Devlet Bakanı Ali Şevki EREK, 6 Nisan 1995 tarihli B.02.0.004/24/00824 sayılı yazı ile hazırlanan ön raporu dönemin Ulaştırma Bakanı Mehmet KÖSTEPE’ne iletti ve Tokat Havalimanı'nın ön raporda yer alan eksiklerinin giderilerek hizmete açılmasını talep etti. Ulaştırma Bakanlığı, havalimanı için eksiklerin giderilmesi için çalışmalara başladı. 30 Mayıs 1995’te Ali Şevki EREK’in Ulaştırma Bakanı olmasıyla çalışmalar ivme kazandı. Deneme uçuşları, güvenlik, iniş, kalkış, itfaiye, teknik aksanı ve iletişim vb. eksiklikler giderildi, hukuki alt yapı nihai çözüme bağlandı.

Tansu ÇİLLER başbakanlığındaki 51.'inci Hükumetin Tokatlı Ulaştırma Bakanı, Ali Şevki EREK'in desteğiyle yapımı tamamlanan Tokat Havalimanı'na, 25 Ağustos 1995 günü TOKAT isimli RJ 100 tipi 100 kişilik Türk Hava Yolları uçağının inmesiyle havalimanı resmen ve fiilen trafiğe açılmış oldu. Önceleri haftada bir sefer yapılan Tokat Havalimanı'na zaman zaman özel ve askeri uçaklarda indi.

1995 yılında ilk uçuş gerçekleştirilen ve 6 yıl hizmet veren havalimanı 2001 yılında dönemin koalisyon hükumetince tasarruf tedbirleri gerekçesiyle 31.01.2002 tarihine kadar kapatılan 7 havalimanından biri oldu.

5 yıla yakın bir süre kapalı kalan Tokat Havalimanı, pist, teknik aksam ve hizmet binaları itibariyle önemli ölçüde bakımsızlığın etkisinde kaldığından yeniden ulaşıma açılması için pist uzaması da dahil onarım ihtiyacı zaruri hale geldiği tespit edildi. Tokat milletvekilleri, yerel sivil toplum örgütlerinin önemli gayretiyle ve yapılan çalışmalarla Tokat Havalimanı pisti 1925 metreye çıkartılarak Atlas Jet firmasının uçuşu ile 03.12.2006 tarihinde dönemin Ulaştırma bakanı Binali YILDIRIM tarafından tekrar hizmete açıldı.

Atlas jet uçaklarının müsait olmaması nedeniyle Aralık 2008’de duran uçuşlar, 07 Mayıs 2010 tarihinde Borajet uçaklarının 7 Mayıs 2010’da Tokat Havalimanı'na inmesiyle tekrar başladı. 2017 Nisan ayında ise küçük gövdeli uçağa sahip şirketin iflasıyla birlikte pist ve altyapı sorunları kapsamında, uçuş güvenliği gerekçesiyle hava trafiğine kapatıldı.

Yeni Tokat Havalimanı Projesi
Tokat ve Tokatlının 1976 yılında başlayan havalimanı hayali 19 yıl sonra 1995'de kısmende olsa gerçekleşti, ama havalimanı sorunları bitmedi. Yıllarca Tokat Havalimanı dahil o dönemde yapılan havalimanları için; “…Hazinenin parası toprağa gömülmüştür…”, “…Havaalanlarında inekler otluyor…”, “…Bu kadar havaalanına ne gerek var?…”, “…Bu havaalanları oy için yapılmıştır…” ve“…Bu paralar başka ihtiyaçlar için sarf edilmeliydi…” eleştirileri yerel ve ulusal basında yer aldı. Kapandığı dönemde üzerinde uçurtma şenlikleri düzenlendi, uçuşların tekrar başlaması için cami minaresi bile tıraşlandı. Yenisi yapılsın diye yıllarca tekrar tekrar Ankara'ya mekik dokundu, tutulmayan sözlere rağmen vazgeçilmedi.

Tokat ve Tokatlının Havalimanı hayali 46 yıldır, yapılan mevcut havalimanına rağmen devam ediyordu. Yaşanan sıkıntıları aşmak için yeni ve modern bir havalimanı ihtiyacı olduğu muhakkak idi. Lakin siyasetçi ve bürokratlar için yıllardır verilen sözlere rağmen havalimanı yapılan bölgede şahıslara ait arazilerin olması, havalimanının genişlemesi için büyük rakamlara ihtiyaç duyulması ve yapılacak yatırımın ekonomik olmaması gibi nedenlerle yeni bir havalimanı yapılmaması için önemli bir gerekçe. Tokat ve Tokatlı yıllarca bu gerekçeleri aşmak için mücadele etti.

Tokat'ın havalimanı ihtiyacını 14.12.2012 tarihinde Tokat çevre yolu açılışına katılan dönemin Ulaştırma Bakanı Binali YILDIRIM bu sözlerle birinci ağızdan şu ifadelerle dile getirsi;
Düzenli sefer olmayınca sizler hava yolunu tercih etmiyorsunuz. Vaz mı geçeceğiz? Elbette vazgeçmeyeceğiz. Arkadaşlarıma; Kazova’yı tarayın mutlaka güzel bir havaalanı Tokat’ın olacak, başka yolu yok. Hiçbir mazeret istemiyorum dedim. Şimdi çözümü bulduk. Kamulaştırmalar başlayacak, sizlerden destek istiyorum. Bu işin kısa sürede yapılması için bize yardımcı olmalısınız. Tokat’ı havalandıracak olan, Tokat’ın çok güzel bir hava limanına sahip olmasıdır. Bunu bir an önce yapabilmeniz için sizden destek istiyorum. İşimizi zorlaştırmayın, kolaylaştırın. İnşallah önümüzdeki senenin ortalarında Tokat Havaalanı’nın inşaatına başlayacağız.

Tokatlı, hali hazırda Tokat merkezde hizmet veren havalimanının yeni yerine yapılmasını beklerken Ulaştırma Bakanı Binali YILDIRIM’ın 2016 yılında Yeni Şafak gazetesine yansıyan
Havayolu halkın yolu dedik. 2016 yılı içinde de 6 yeni havalimanı ile ilgili proje çalışmaları yapacağız. Bunlar, Artvin-Rize Havalimanı, Edirne- Kırklareli Havalimanı, Yozgat Havalimanı, Niğde Aksaray Havalimanı, Karaman Havalimanı ve Batı Antalya Havalimanı olacak.
açıklaması ile bir kez daha hayal kırıklığına uğradı ama pes etmedi.

Yeni Tokat Havalimanı projesi için kamuoyu desteği oluşturuldu. Sadece Tokat merkezli STK'lar değil İstanbul'da Tokatlıların en büyük STK'sı kısa adı TOKKON olan İstanbul Tokat Dernekleri Konfederasyonu da Binali YILDIRIM'ın 6 yeni havalimanı açıklaması üzerine bağlı olan Federasyon ve Dernek Başkanları ve üyeleri ile 26 Ocak 2016 Salı günü Ankara çıkarması yaptı. Parti grup toplantısı sonrası dönemin Başbakanı Ahmet DAVUTOĞLU ile bir araya gelerek dönemin Başbakan DAVUTOĞLU'na konunun hassasiyeti üzerinde sunum yaptı.

Toplantıya katılan TOKKON üyesi Esenyurt Tokat Dernekler Federasyonun o dönemki başkanı Salih YILMAZ; görüşmede dönemin Başbakanı DAVUTOĞLU'na şu ifadeleri paylaştı
Sayın Başbakanım, Tokat'ımızın çok sorunu var. Her şeyi anlatıp, hepsini isteyip, hiç bir şeyi alamamaktansa öncelikli sorunumuz yeni havalimanımızın yapılmasını ısrarla istiyoruz ve bu toplantıda sizden tek talebimiz budur.
Gerek Tokatlı siyasetçiler ve bürokratların gerekse STK, iş adamları ve medya baskısı sonuç verdi, 6 yeni havalimanı projesine Yeni Tokat Havalimanı da dahil edildi, kamulaştırma çalışmalarına başlandı. Yeni ve modern Tokat Havalimanı, mevcut havalimanı yakınlarında bulunan Söngüt ve Çerçi köyleri çevresindeki yaklaşık 2 bin 200 dönüm arazi üzerine yapılması planlanırken yaklaşık bin 200 civarında hak sahibi ile kamulaştırma çalışmaları için görüşmelere başlandı. Projenin Tokat ayağını; 25 Ağustos 1995 Cuma günü Tokat Havalimanın resmen ve fiilen trafiğe açılışında yer alan, o dönem Ali Şevki EREK’in basın danışmanlığını yürüten ve 2015 Aralık ayında Tokat Havalimanı DHMİ Müdürlüğü görevine getirilen Yücel Besim ALADAĞ takip etti.

2018 yılında yapımına başlanan proje kısmen tamamlansa da 2020 yılında pandemi nedeniyle askıya alınınca gerek Tokatlı siyasetçiler ve bürokratların gerekse Sivil Toplum Kuruluşu temsilcileri, iş adamları ve medya baskısı ile yeniden başlandı.

2018 yılından itibaren üst yapı işini yürüten firmanın pandemi de yaşadığı tedarik sıkıntısı ile 2021 yılında iflası nedeniyle proje sekteye uğrasa da yeni firma ile Tokat Havaliman'ın açılışı 2022 Mart ayına yetiştirildi.

25 Mart 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN'ın
Eski havalimanı ile mukayese edilemeyecek modern bir eser olan yeni havalimanımızın Tokat'ımıza ve burayı kullanacak herkese hayırlın olmasını diliyorum.
cümleleriyle açılışı yaptığı Tokat Havalimanı, yeni ve modern yüzüyle hem Tokat'ın hem de bölgenin ekonomik, sosyal ve turizm açısından kalkınmasında önemli bir kavşak haline gelecektir.

Tokat Yeni Havalimanı'nın Özellikleri
Havacılık Teşkilatı'nın yaptığı sınıflandırmaya göre yıllık 2.000.000 yolcuya hizmet verecek terminal kolaylıklarına ve düşük görüş şartlarında uçakların piste inişlerine imkan veren ILS CAT 1 hassas yaklaşma kategorisine sahiptir.

Güncel maliyetle yaklaşık 1.2 Milyar TL'ye mal olan yeni havalimanı; 240x120 metrelik 5 yolcu uçağı, 120x120 metrelik 2 kargo uçağı olmak üzere 7 uçak park kapasiteli apronu bulunan, 2 bin 700 metre pist uzunluğu 45 metre genişliğiyle uluslararası uçuşlara da elverişli olacak şekildi inşa edildi. Kargo terminali hariç 25 bin 500 m2 kapalı, 2 bin 500 dekar açık alana sahip Tokat Yeni Havalimanında, 16 bin 200 m2'lik iç ve dış hatlar terminali, 2 bin 300 m2'lik Teknik blok ve kule, 2 bin m2'lik ARFF binası ve 2 bin 500 Genel amaçlı garaj yer almaktadır.

Türkiye'nin 57.'nci havalimanı olan Tokat Havalimanı şehir merkezine 18 km uzaklıkta ve Kayseri ile birlikte şehir merkezine en yakın havalimanlarının başını çekmektedir.

Ve Tanıklar
Tokat ve Tokatlı'nın havalimanı hayali 1976 yılında o’nun talebi ile başladı, bir dönem siyasete ara vermek zorunda kalsa da bu hayalin takipçisi olmaktan vazgeçmedi.

19 yıl süren mücadelenin sonunda 1995‘de Tokatlının havalimanı hayali gerçekleştirerek açılışını yapmak Ulaştırma Bakanı olarak O’na düştü. Tokat Havalimanı hayali yüzünden gerek ulusal gerekse de yerel düzeyde birçok eleştiriye maruz kalan Tokat’ın unutulmaz siyasi yüzlerinden Eski Bakan Ali Şevki EREK’e Tokat Havalimanı ve yaşanılanları sorduk. Eski Bakan Tokat Havalimanın trajikomik hikâyesini doğrularken konuşmamızın sonunda şu ifadeleri paylaştı;
Bir şeyler yapabildiysem; Allah indinde zayi olmasın, devlete, millete ve değerli Tokatlı hemşerilerimize helali hoş olsun.
Tokat'a yeni ve modern bir havalimanı kazandırılması için yapılan çalışmaları diğer Tokatlı siyasetçiler, bürokratlar ve STK temsilcileri ile birlikte takip ederek projenin Ankara ayağını yürüten T.B.M.M. Anayasa Komisyonu Başkanı ve Tokat Milletvekili Yusuf BEYAZIT, Yeni Tokat Havalimanı için şu ifadeleri paylaştı;
Tokat'ımızın gelişimine katkı sağlayacak ve kalkınma seferberliğini daha da ileriye taşıyacak olan yeni Havalimanı, kavşak ve bağlantı yollarıyla şehrimizin dışa açılan dördüncü kapısı olacaktır, Tokat'ın üretim gücünü geliştirip arttırmak ve şehrin ticari hayatını daha da geliştirecektir. Havalimanı Tokat'ı dünyaya, dünyayı Tokat'a bağlayacaktır. Geçmişten günümüze emeği geçen herkese teşekkür ediyor, Tokat'ımıza hayırlı olmasını diliyorum.
Hasan AÇIKEL Tokattan.net
Tokattan.net
BasciftlikBlog.com

Hiç yorum yok

Yorum Gönder

Okumadan Geçme
© Tüm hakları saklıdır
2016-2022 Tokattan.net